Często powtarzające się choroby naszych dzieci są odwieczną zmorą w okresie zimowym i wczesnowiosennym. Temat ten jest szczególnie dobrze znany rodzicom przedszkolaków. Nawracające infekcje pozwalają nabyć tzw. odporność swoistą, są jednak niezwykle uciążliwe. Warto dowiedzieć się, w jaki sposób możemy naturalnie wspomóc nasze dzieci w tym okresie. Iwona Kibil, dietetyk roślinny*, zdradza nam jakie domowe metody walki z przeziębieniem warto stosować. Jesteśmy przekonani, że o niektórych nie mieliście pojęcia!
Do domowych metod walki z przeziębieniem o udokumentowanym wpływie na odpowiedź immunologiczną należą przede wszystkim miód, czosnek i cebula, warzywa krzyżowe, a także kilka ziół i przypraw.
MIÓD
Miód w medycynie ludowej stosowany był jako naturalny antybiotyk do smarowania otwartych ran oraz zmian skórnych. Obecnie udało się wykazać bakteriobójczy wpływ miodu na szczepy bakterii opornych na antybiotyki. Właściwości bakteriobójcze miód zawdzięcza głównie zawartości nadtlenku wodoru (znany jako woda utleniona), ale także niskiemu pH oraz zawartości flawonoidów.
Z miodem jednak nie można przesadzać. Należy też pamiętać, że miód jest źródłem cukrów prostych przyczyniających się do rozwoju otyłości i związanych z nią chorób cywilizacyjnych (łyżka miodu zawiera ok. 20 g cukrów prostych).
W zależności od tego, z pyłku jakiej rośliny został wytworzony miód, stężenie składników aktywnych w nim zawartych może się zmieniać. Jednak na jakość miodu i jego właściwości (zwłaszcza te odpowiedzialne za zwalczanie infekcji) wpływają również klimat, gleba, zanieczyszczenie środowiska, metody pozyskiwania i przetwórstwa miodu, a także sposób jego przechowywania.
WARZYWA KRZYŻOWE
Należą do nich: brokuły, kalafior, jarmuż, brukselka, kapusta, rzodkiewka, rzepa, boćwina, gorczyca, rukiew wodna i chrzan. Za wyrazisty, ostry lub gorzkawy smak surowych warzyw krzyżowych odpowiadają występujące w nich obficie związki siarki. W trakcie miażdżenia ścian komórkowych, czyli np. w trakcie siekania lub po prostu gryzienia, uwolnione ze struktur komórkowych enzymy przekształcają związki siarki w izotiocyjaniany, które mają silne właściwości przeciwzapalne, przeciwnowotworowe i przeciwbakteryjne. Warto włączyć je do codziennej diety naszych dzieci, ale w trakcie infekcji poświęćmy im szczególną uwagę.
PRZYPRAWY
Prawie wszystkie przyprawy cechują się silnym działaniem antyoksydacyjnym.
Pieprz cayenne, chili, pieprz czarny, imbir czy czosnek rozgrzewają. Ich znaczenie ważne jest szczególnie w okresie jesienno- zimowym. Szczególnie polecane jest dodanie startego imbiru do zupy, doda jej intensywności smaku, zapachu i zadziała rozgrzewająco. Tymianek, rumianek i lipa mają działanie bakteriobójcze i przeciwzapalne. Papryka łagodzi przekrwienie błon śluzowych i oczyszcza oskrzela ze śluzu. Stosuje się ją w stanach zapalnych dróg oddechowych. Rumianek ma właściwości przeciwskurczowe, przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Dzika róża jest owocem niezwykle bogatym w witaminy, głównie w kwas askorbinowy (witamina C), którego zawartością przewyższa wszystkie inne rośliny jadalne naszego klimatu. Żurawina błotna stosowana jest głównie przy przeziębieniach jako lek witaminowy ale można także zrobić z niej bardzo smaczny i gaszący pragnienie napój. Bogata jest w witaminy: C, B1, B2, PP, P, prowitaminę A, pektyny, antocyjany i składniki mineralne. Owoce żurawiny są bardzo trwałe.
Kurkumina jest głównym składnikiem wielu tradycyjnych leków chińskich. Znana jest ze swoich właściwości przeciwdepresyjnych i antyoksydacyjnych. W krajach azjatyckich używana była przy zaburzeniach psychicznych. W badaniach na modelu zwierzęcym wykazano, że podawanie kurkuminy podwyższa poziom serotoniny i podnosi właściwości adaptacyjne organizmu na stres.
Większość z przypraw oddziałuje na śluz oskrzelowy – zwiększa wydzielanie płynów w drogach oddechowych. Podczas konsumpcji, kiedy składniki potrawy przechodzą przez przewód pokarmowy, podrażniają zakończenia włókien nerwowych, co powoduje przesyłanie informacji do mózgu. Następnie za sprawą nerwu błędnego, który jest koordynatorem gruczołów wydzielających śluz, uwolnione zostają większe ilości wydzieliny w drogach oddechowych. Powoduje to rozrzedzenie śluzu i łatwiejsze jego wydalanie. Osoby spożywające potrawy dobrze przyprawione lżej oddychają, nie mają też problemu z nadmiernym przesuszeniem śluzówek nosa.
Domowe sposoby, zioła, przyprawy, miód i tajemnicze mieszanki zakupione w aptece z pewnością mogą ułatwić nam przetrwanie sezonowego przeziębienia, czy drobnej infekcji. Jednak aby cieszyć się pełnią zdrowia, konieczna jest właściwa dieta stosowana na co dzień, która odżywi nasz organizm i zasili układ immunologiczny w najważniejsze składniki pokarmowe. Jeżeli jest to dieta wykluczająca pewne produkty oraz jeżeli zamieszkujemy tereny o ograniczonym nasłonecznieniu upewnijmy się, najlepiej konsultując się z dietetykiem lub lekarzem, że przyjmujemy odpowiednią ilość niezbędnych składników odżywczych z suplementów i/lub produktów fortyfikowanych.
*Iwona Kibil jest magistrem dietetyki. Studiowała na SGGW w Warszawie oraz UP w Poznaniu.
