Święta Wielkanocne są jednymi z najstarszych świąt chrześcijańskich. Już od wieków uroczystościom Wielkiej Nocy towarzyszą różne zwyczaje, zabawy i tradycje, uwielbiane zarówno przez dorosłych, jak i dzieci. O jakich zwyczajach i tradycjach wielkanocnych mowa? Sprawdźmy!
Jak powstały polskie wielkanocne tradycje i zabawy?
Skąd wzięły się wszelkie tradycje wielkanocne w Polsce? Już ponad 1000 lat temu książę Polan, Mieszko I, przyjął chrzest. To wydarzenie zrewolucjonizowało polskie tradycje, kulturę oraz aktualne wierzenia. Rozpoczął się wielowiekowy proces przenikania wiary chrześcijańskiej do wierzeń i kultury Słowian. W wyniku chrystianizacji, część prastarych ludowych tradycji oraz zwyczajów przeniknęła do sfery sakralnej. Ich echa rozpoznamy w wielu zabawach, zwyczajach oraz tradycjach wielkanocnych, które znamy i lubimy już od najmłodszych lat. Zobaczmy zatem, co się uchowało!
Najpopularniejsze tradycje wielkanocne
Na przełomie wieku sposób świętowania Wielkiej Nocy ulegał (i wciąż ulega) licznym zmianom. Część zwyczajów i rytuałów na stałe zagościła jednak w wielu domach. Istnieje 5 tradycji wielkanocnych, bez których te wiosenne święta nie byłyby takie same. O jakich tradycjach mowa? Chodzi o:
- święcenie wielkanocnej palmy i pokarmów, a co za tym idzie przygotowanie tradycyjnego koszyczka ze święconką,
- udział w nabożeństwach towarzyszących obchodom Wielkiej Nocy,
- wspólne śniadanie wielkanocne,
- śmigus-dyngus, czyli oblewanie się wodą w Poniedziałek Wielkanocny,
- sprzątanie i ozdabianie domów w różnego rodzaju jajeczka i króliczki.
Zwyczaje wielkanocne idealne dla dzieci – malowanie i bicie jaj
Nie ulega wątpliwości, że malowanie jajek jest numerem jeden na liście najbardziej znanych i kultywowanych polskich tradycji wielkanocnych. Barwne kraszanki i pisanki symbolizują bowiem odrodzenie i nowe życie. Zarówno dorośli, jak i dzieci, lubią malować i zdobić jajka, które następnie trafiają do koszyczków wielkanocnych oraz na biesiadne stoły i radują oko wszystkich domowników. Dodatkowo taka zabaw wspaniale rozwija kreatywność i cierpliwość dziecka, a do tego pozwala wspólnie spędzić rodzinny czas!
Ciekawym zwyczajem wielkanocnym jest bicie jajek. Na czym ono polega? Konkurenci chwytają po jednym jaju i zderzają je czubkami. Wygrywa ten, kto zachowa jajko w stanie nienaruszonym. Zwycięstwo w takiej konkurencji oznacza szczęście i powodzenie.
Śmigus-dyngus – zabawa wielkanocna dla dużych i małych
Śmigus-dyngus jest jedną z najpopularniejszych tradycji, związanych ze świętami wielkanocnymi. Dawniej zwyczaj ten praktykowano głównie na wsiach – wodę pobierano ze studni. Oblewali się nią młodzi chłopcy oraz dziewczęta. Obecnie śmigus-dyngus zmienił swoją formułę: w Poniedziałek Wielkanocny wodą bawią się zarówno dorośli, jak i dzieci. Wiadra z wodą zamieniono na dalekosiężne wyrzutnie na wodę i na małe, podręczne śmingusówki.
Zabawy wielkanocne – dekorowanie domu
Przed Wielkanocą w wielu domach rodzice angażują najmłodszych w przygotowywanie ozdób i dekoracji świątecznych. Po zakończeniu przedświątecznych porządków rozpoczyna się czas wspólnych plastycznych zabaw wielkanocnych, które uwielbiają zarówno dziewczynki, jak i chłopcy. Maluchy mają wówczas okazję, by samodzielnie przygotować własną wycinankę, stroik na świąteczny stół, pisankę lub bukiecik z wierzbowych gałązek.
Dekorowanie domu i stołu stało się także zwyczajem wielkanocnym znanym na całym świecie. W ozdobionym wnętrzu wszyscy domownicy i goście czują się wyjątkowo. Wzniosły nastrój rodzinnych chwil podkreślają m.in. stroiki z białymi lub złotymi świecami, zajączki, jajka dekoracyjne i żywe kwiaty: żonkile lub tulipany.
Zabawy wielkanocne dla dzieci
Szukanie jajek lub słodyczy!
Okres wielkanocny jest czasem beztroskich, dziecięcych zabaw. Jednym z najnowszych zwyczajów wielkanocnych dla dzieci jest szukanie jajek lub po prostu słodyczy w ogrodzie albo w domu. Rodzice ukrywają wówczas słodkie upominki w różnych miejscach, wszystko po to, aby zapewnić dzieciom rozrywkę. Zadaniem dzieci jest możliwie jak najszybsze odkrycie jajeczek. W niektórych domach zamiast czekoladowych jajek ukrywane są też większe upominki: koszyczki pełne łakoci, maskotki, lalki albo klocki.
Zwyczaje wielkanocne – ozdabianie potraw
Bez wątpienia do kategorii najbardziej lubianych zabaw i tradycji wielkanocnych dla dzieci należy też zaliczyć rodzinne zdobienie mazurków, babek i tworzenie baranków z masła. Mali kucharze chętnie bawią się stalowymi lub silikonowymi foremkami, tworzą własne słodkości w kształcie jajeczek, zajączków itp.
Tradycje wielkanocne – podsumowanie
Jak więc widać, wielkanocne tradycje, zwyczaje, a także zabawy cieszą się niegasnącym zainteresowaniem dzieci i dorosłych. Jest to element wierzeń i kultury, dzięki któremu zachowujemy swoją tożsamość i podtrzymujemy pozytywne relacje międzyludzkie.
Wielkanoc jest też doskonałą okazją do tego, by w rodzinnym gronie wymyślać nowe, domowe zwyczaje i zabawy wielkanocne dla dzieci. Warto wykorzystać ten wspaniały czas, by rozwijać kreatywność, pasję i nowe zainteresowania.
