Rozwój dziecka często nie jest usłany różami – zarówno dla niego, jak i zmartwionych rodziców. Prócz problemów związanych ze zmianami w ciele malucha, pojawiają się także problemy natury psychofizycznej, które mogą dziecko oraz jego rodziców frustrować. Najczęstszym zaburzeniem, które zauważają (czy słusznie – o tym później) dorośli, jest brak skupienia u dziecka.
Problemy z koncentracją – najczęstsze objawy
Nawet przy prostych zadaniach, niewymagających wysokiego zaangażowania umysłu czy ciała, niektóre dzieci mają ogromne problemy z koncentracją, co prowadzi do braku powodzenia w codziennych działaniach. Objawia się to zwłaszcza przy różnego rodzaju ćwiczeniach przedszkolnych lub szkolnych, a to może prowadzić do wielu niedogodności. Jakie są objawy braku koncentracji u dziecka? To przede wszystkim:
- brak umiejętności dostrzegania szczegółów i rozumienia ich znaczenia,
- nieumiejętność skoncentrowania się na jednym zadaniu przez dłuższy czas,
- brak reakcji na komunikaty adresowane do dziecka,
- szybkie zniechęcanie się i porzucanie wykonania zadania w trakcie,
- automatyczne wykonywanie poleceń, bez zastanowienia,
- bałagan w pokoju, na biurku, w plecaku,
- brak chęci i zainteresowania podejmowaniem aktywności umysłowej,
- ciągłe gubienie rzeczy,
- duża skłonność do rozproszenia, nawet wskutek słabych bodźców,
- zapominanie o wykonywaniu codziennych obowiązków,
- słabe efekty nauki.
Rozkojarzone dziecko – przyczyny
Brak koncentracji u dziecka może występować z wielu powodów, które ciężko określić ot tak – w tym celu wymagana byłaby dłuższa obserwacja dziecka, rozmowa z nim i badania przeprowadzone przez lekarza. Przede wszystkim należy jednak pamiętać, że dziecko to wciąż dziecko. Chociaż brzmi to prozaicznie, w tym zawiera się także istota problemu – maluch często jest rozkojarzony, bo jego mózg pracuje zupełnie inaczej niż mózg osoby dorosłej. W tej fazie rozwoju ciężko jest mu skupić uwagę na dłużej niż 15-30 minut, a czasami graniczy to wręcz z niemożliwością.
Należy także pamiętać, że skupienie nie jest powiązane z bezruchem. Czasami rodzice lub wychowawcy w przedszkolu wymagają od dzieci, by siedziały nieruchomo. Niestety, w wielu przypadkach nie ma to żadnego przełożenia na umiejętność koncentracji uwagi. Niektórzy z nas są kinestetykami – najlepiej funkcjonują, zapamiętują i skupiają się, gdy są w ruchu.
Pamiętajmy więc, że brak koncentracji u dziecka nie musi wiązać się z zaburzeniami. Jeśli jednak sytuacja występuje nagminnie i przez dłuższy czas, można szukać innych przyczyn. Koncentracja uwagi na obiekcie lub zadaniu może być utrudniona przez wszelkiego rodzaju rozpraszacze. Elektroniczne urządzenia są idealnym przykładem – telewizor, komputer, tablet, telefon. I chociaż ciężko jest wyeliminować je z życia dziecka nawet od najmłodszych dni, można ograniczyć ich kontakt do minimum, by nie zaburzały przepływu informacji z zewnątrz do dziecka.
Zanim zdiagnozujemy zaburzenie, warto przyjrzeć się także bezpośredniemu otoczeniu dziecka. Zaburzenia koncentracji mogą wynikać z urządzenia jego pokoju bądź całego mieszkania. Udowodniono, że jaskrawe kolory ścian mają negatywny wpływ na skupienie maluchów, które bardziej zwracają uwagę na otoczenie niż na zadanie lub przedmiot. Warto ściany pomalować na jasne, pastelowe kolory, zdjąć z nich plakaty, a z pokoju usunąć nadmiar kolorowych zabawek – poprawa koncentracji dziecka może wystąpić natychmiast.
Ćwiczenia na koncentrację dla dzieci
Co jednak, jeśli wcześniejsze działania nie dają efektu, a nasza pociecha nadal cierpi na problemy z koncentracją? Istnieją sposoby, by wspólną pracą i dobrą zabawą wypracować dobre nawyki, wspierające skupienie malucha. Odpowiednio dobrane ćwiczenia pomogą na brak koncentracji zarówno, u 3-latka, dziecka 5-letniego, jak i tego, które ukończyło 10 czy 13 lat. Najpierw zadbajcie jednak o zdrową dietę oraz wysoką aktywność fizyczną dziecka. Wówczas wprowadzane zabawy przyniosą lepsze efekty.
Brak koncentracji u 3-latka: ćwiczenia
W tym wieku ćwiczenia mogą być już połączone z zapamiętywaniem. Doskonałym pomysłem dla 3-latka będzie memory, czyli popularna gra polegająca na zapamiętywaniu odwróconych obrazków. Skupienie dziecka gwarantowane. Dodatkowo pomocne będą puzzle, budowanie z klocków lego (warto wybrać ulubione motywy czy bajki dziecka) oraz zabawy sensoplastyczne, które pomogą utrzymać uwagę na wykonywanej czynności. Sprawdź też zabawki edukacyjne dla dzieci w naszej ofercie.
Brak koncentracji u dziecka 5-letniego
Poza dostosowanymi do wieku grami, świetnym ćwiczeniem na koncentrację dla 5-latków, jest zabawa pn. “Detektyw”. Pokazujemy dziecku obrazek przez minutę i mówimy, by zapamiętało jak najwięcej szczegółów. Po upływie czasu obracamy obrazek i zadajemy pytania dotyczące jego szczegółów, a dziecko stara się odpowiedzieć.
Brak koncentracji uwagi u dzieci w wieku 10-13 lat
Dla dzieci w wieku 10-13 lat i starszych dobrym pomysłem będą szachy. Z dziećmi, które nie są nimi zainteresowane, można spróbować zagrać w warcaby, gry karciane i innych podobnych im typem zabawy. Dobrym sposobem będzie czytanie książek wspólnie z dziećmi i rozmowa o tym, co zapamiętały z czytanej historii. Poza tym świetnie sprawdzą się dostosowane do wieku gry.
Pamiętajmy jednak, że ćwiczenia to tylko dodatek. Jeśli rzeczywiście problemy z koncentracją sięgają głębiej niż zwykłe dziecięce rozkojarzenie, powinniśmy skontaktować się z lekarzem rodzinnym, a następnie specjalistami.
